ΑΡΧΕΙΟ

Η σχεδόν αποκλειστική ενασχόληση των Συλλόγων με το χορό, ενέχει ένα σημαντικό κίνδυνο: τη μονοδιάστατη αντιμετώπιση της παράδοσης. Πολλοί είναι οι Σύλλογοι που ταυτίζουν την όλη δράση τους με την ύπαρξη ενός χορευτικού συγκροτήματος ή την οργάνωση ενός χορού. Η παράδοση όμως είναι μια πολυδιάστατη πολιτισμική δημιουργία και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Με αυτή τη σκέψη άρχισε να συγκεντρώνεται και να καταγράφεται ποικίλο υλικό: ιστορικό, γλωσσικό, παλιές φωτογραφίες, με έμφαση σε αυτές των αδελφών Μανάκια, πρωτοπόρων φωτογράφων και κινηματογραφιστών στα Βαλκάνια , από την Αβδέλα και με στενούς δεσμούς με τη Βέροια, αυθεντικές ενδυμασίες, τραγούδια , παραμύθια, παροιμίες, λαϊκές παραδόσεις, είδη λαϊκής τέχνης. Γι’ αυτό το λόγο στο Σύλλογο λειτουργούν, κοντά στα πολυμελή παιδικά, εφηβικά, ενηλίκων - ανδρών και γυναικών – χορευτικά συγκροτήματα, τμήματα : ενδυμασίας, τραγουδιού (μονοφωνικού και πολυφωνικού), συλλογής λαογραφικού υλικού, καταγραφής ιστορικού υλικού, παλιάς φωτογραφίας. Παράλληλα λειτουργεί επιστημονική επιτροπή και βιβλιοθήκη πλούσια σε βιβλιογραφία σχετική με τους Βλάχους. Ήδη, εδώ και αρκετά χρόνια, λειτουργεί και τμήμα εκμάθησης της βλάχικης γλώσσας (παιδικό, εφηβικό και ενηλίκων), με μεγάλη συμμετοχή και πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Επίσης, και τμήμα εκμάθησης υπολογιστών. Να γίνουν σε αυτό το σημείο δυο επισημάνσεις:

α. Το υλικό δεν καλύπτει όλο το πλάτος της πολιτισμικής δημιουργίας: οργάνωση βλάχικων κοινοτήτων, οργάνωση τσελιγκάτων, τρόπος απονομής δικαιοσύνης, βλαχόστρατες και διακίνηση εμπορευμάτων και ιδεών από κιρατζίδες και άλλα.

β. το υλικό που έχει συλλεγεί ζητά την επιστημονική αξιοποίησή του. Γι’ αυτό, ο Σύλλογος απευθύνθηκε στην ευαισθησία των Βλάχων επιστημόνων της Βέροιας να πλαισιώσουν και να διευρύνουν την επιστημονική του επιτροπή , και βρήκε πρόθυμη ανταπόκριση.

Η παράδοση, όλα τα χρόνια λειτουργίας του Συλλόγου, αντιμετωπίζεται όχι στατικά αλλά δυναμικά, όχι μονοδιάστατα (μόνο φολκλόρ) αλλά πολυδιάστατα σε όλες τις εκφάνσεις της, και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί απαιτείται επιστημονική αντιμετώπιση. Σε αυτό συμβάλλουν καθοριστικά Βλάχοι επιστήμονες της πόλης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται πιο ενεργητική συμμετοχή των νέων κυρίως επιστημόνων, οι οποίοι με εφόδια τη γνώση ξένων γλωσσών και την εύκολη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες βοηθούν ουσιαστικά σε αυτήν την κατεύθυνση. Στα πλαίσια αυτά οργανώνονται ομιλίες στο Σύλλογο, ανοικτές στο κοινό, με ομιλητές διακεκριμένους ειδικούς επιστήμονες (ιστορικούς, χορογράφους, γλωσσολόγους, εθνολόγους, λαογράφους, διάφορους ερευνητές).